ผมว่าเอาของทางวัฒนธรรมมาจับคือ วรรณกรรม อย่างนิยาย
ชาวจียไม่ได้มองเแสเรื่องปรกติหรอกครับ แค่กลัวเท่านั้น
แนวปราณยุทธ นิยายจีนก็สื่อว่า
"อย่าให้ตูมีอำนาจหรือพลังนะ พวกเอ็งโดนแน่"
ญี่ปุ่น มีความสุขดีอยู่แบ้วในระดับหนึ่ง แต่เครียดเลยอยากหนีจากสังคม
จีน มีความต้งการบางอย่างอยู่ และต้องการเป็สอิสระจากระบบ
แนวเรื่อง เทพปีศาจหวนคืน master of gu โดนรัฐบาลแบนเพราะต่อต้านสังคมว่างั้น
เหมือนเป็นเรื่องล้อเลียนผ่านมานับพันปี สังคมก็ยังเหมือนเดิม
ไม่สามารถเขียนล้อการอาละวาด บนสวรรค์ของหงอคงได้ในยุคปัจจุบัน เพราะถือว่าเง็กเซียนคือ ผู้นำประเทศจีน
แต่ที่หงอคง มันอาละวาดสวรรค์และสืบต่อมานับพันปีน่ะ เพราะมันสะท้อนบางอย่างในใจมนุษย์
วรรณกรรม บางครั้งภาษา ก็ไม่สำคัญเท่า สารที่สื่อ