มันอยู่ที่คนนั่นแหละครับ เหตุผลที่ว่า ความชอบธรรมเอย ความเสมอภาคเอย ความรักชาติเอย ล้วนถูกใช้เป็นเหตุผลทำลายล้างชีวิตมากกว่าเหตุผลใดเสมอ
การอ้างความชอบธรรมสำคัญสุดครับ เรื่องอื่นๆเป็นรายละเอียดปลีกย่อยในการใส่ในคำอ้างเท่านั้น
หลายคนคงเคยได้ยิน โองการสวรรค์ กระบี่อาญาสิทธิ์ หรือ สมมุติเทพกันมาแล้ว เหล่านี้คือข้ออ้างความชอบธรรมทั้งสิ้น
สมัยล่าอาณานิคม ถ้าสังเกตดีๆทำไมอังกฤษหรือฝรั่งเศษบุกเลยไม่ได้ ก็เพราะถ้าบุกยึดเลยมันจะทำให้ความชอบธรรมหมดไป และถูกประเทศอื่นในยุโรปรุมได้
วิธีของพวกเขาคือก่อกวน หรือ ยุให้เจ้าขุนมูลนายโกรธจนตบะแตกเป็นฝ่ายเล่นงานคนของอังกฤษหรือฝรั่งเศษก่อน
พอไปเล่นงานพวกเขาแล้ว(อย่างกรณีสีป่อนี่ชัดอยู่) พวกเขาก็จะหาข้ออ้างว่าทำร้ายคนของเขาเรียกร้องค่าเสียหายที่แพงหูฉี่
พอไม่จ่าย ก็หาเรื่องทำสงครามได้ นี่คือหลักการล่าอาณานิคมในยุคล่าอาณานิคม
อย่างของไทย ถ้าใครรู้ถึงที่มาของสัญญาบาวริ่งจะรู้ว่าอังกฤษดำเนินแผนอย่างแยบคายเพื่อจะอ้างความชอบธรรม
เริ่มจากเอาเรือรบมาวนสร้างความหวาดระแวงบริเวณอ่าวไทย จ.สมุทรปราการ จนทหารไทยเองก็พลาดตบะแตกไปยิงปืนใหญ่และแล่นเรือไปต่อสู้กับเรือรบอังกฤษ
อังกฤษจึงเรียกร้องค่าเสียหาย(ไม่จ่ายยกกองทัพยึดประเทศแกแน่ๆ) ร.5 จึงได้ใช้เงินถุงแดงที่อยู่ในท้องพระคลังไปจ่ายค่าเสียหายแทนการทำสงครามและรวมทั้งต้องยอมทำสัญญาบาวริ่งในเวลาถัดมา
พอจ่ายได้และทำสัญญา อังกฤษเลยไม่สามารถอ้างความชอบธรรมยกทัพตีประเทศไทยได้ อันนี้ต้องรวมถึงเราไปเป็นมิตรกับรัสเซียพอดี ณ เวลานั้น (การทำให้ประเทศเป็นรัฐกันชนน่ะถูก แต่ต้องเป็นมิตรให้ถูกประเทศ)